Według The American Heritage Dictionary  deportacja to “Usunięcie obcokrajowca z państwa, na terenie którego aktualnie przebywa”. 

Wśród wielu osób, którym wygasła wiza turystyczna (bądź jej nie przedłużyli) słowo to na początku wywołuje dreszczyk emocji, później starach lub w skrajnych przypadkach depresje a po kilku latach nielegalnego przebywania w Kanadzie nie wywołuje juz żadnego wrażenia… no chyba, że zostanie się przez przypadek zatrzymanym, wtedy deportacja staje się przyczyna tragedii.

Deportacja zgodnie z Kanadyjskim Aktem Imigracyjnym jest nakazem prawnym nakładającym obowiązek usunięcia obcokrajowca, który popełnił przestępstwo przeciwko przepisom Kanadyjskiego Aktu Imigracyjnego lub złamał przepisy innych obowiązujących w Kanadzie aktów prawnych.

W praktyce turysta, który przedłużył sobie pobyt a nie przedłużył wizy turystycznej i do tego pracuje lub studiuje “na czarno” - popełnia przestępstwo przeciwko Aktowi Imigracyjnemu.  Co prawda, jeżeli ten sam turysta nie złożył podania o przedłużenie wizy i Urząd Imigracyjny może uważać, Kanadę już opuścił (Kanada jak do tej pory nie posiada mechanizmu kontrolnego odnotowującego osoby opuszczające jej terytorium) to jednak w wypadku np. rutynowej kontroli policyjnej na autostradzie, kontroli dokumentów w kasynie, restauracji, w czasie zajścia ulicznego, awantury w bloku itp. turysta może zostać zatrzymany i osadzony w więzieniu za brak posiadania ważnej wizy turystycznej. Z zatrzymaniem równoznaczne jest rozpoczęcie procesu deportacyjnego, który w większości przypadków kończy się szybkim powrotem do kraju ojczystego. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku gdy osoba przebywająca w Kanadzie bez pozwolenia na  prace zostanie złapana na  pracy zarobkowej lub kiedy turysta zdecydował się na złożenie podania o przedłużenie wizy turystycznej i otrzymał decyzje odmowna.  Decyzji pisemnej towarzyszy zazwyczaj tzw. “Voluntary Departure Order” (po polsku “Dobrowolny Nakaz Wyjazdu”) - kartka nakazująca ochotnicze opuszczenie Kanady w określonym czasie. Co prawda nie jest to jeszcze nakaz deportacyjny ale jeżeli osoba, która go otrzymała nie dostosuje się do niego w wyznaczonym czasie , Dobrowolny Nakaz Wyjazdu niejako samoistnie przeistacza się w nakaz deportacyjny. Nakazy deportacyjne mogą być również wydane osobom starającym się o status uchodźcy (Refugee) w wypadku przegrania sprawy a nawet osobom posiadającym prawo stałego pobytu w Kanadzie, jeżeli popełniły one przestępstwa kryminalne.

Deportacja jest nakazem prawnym odpowiadającym w przybliżeniu wyrokowi sadowemu.  Po wydaniu tego nakazu winowajcę należy najpierw złapać a następnie usunąć z Kanady.  Jeżeli winowajca został złapany w jednej wyżej wymienionych sytuacji - w praktyce Urząd Imigracyjny w większości przypadków będzie się starał usunąć zatrzymanego obcokrajowca z Kanady. Fizyczne usunięcie z Kanady polegające na “doprowadzeniu na lotnisko” może trwać kilka dni lub przypadku, gdy w grę wchodzą przestępstwa kryminalne i związane z nimi rozprawy sadowe może trwać nawet kilkanaście miesięcy.

Jak wiec bronić się przed groźbą deportacji? Obrona klienta w przypadku zatrzymania przez Urząd Imigracyjny jest bardzo trudna ale wykonalna.  Decyzje deportacyjne można w niektórych przypadkach zaskarżyć w Sądzie Federalnym. Istnieją również rozwiązania prawne umożliwiające wypuszczenie oskarżonego za poręczeniem osobistym lub kaucja finansowa.  Wyroki deportacyjne mogą być również anulowane w przypadku otrzymania pozytywnej decyzji w sprawie o prawo stałego pobytu w Kanadzie. Bardzo istotne jest również to, ze w przypadku zatrzymania należy reagować bardzo szybko.  Procedury imigracyjne skonstruowane są w ten sposób, ze pozwalają na negocjacje z Urzędem Imigracyjnym w pierwszych godzinach po zatrzymaniu. Im dłużej się wiec zwleka tym trudniej jest pomóc osobie zatrzymanej. Nie jest również prawdą, ze list wystawiony przez konsultanta lub prawnika mówiący o rozpoczęciu sprawy imigracyjnej może uchronić przed deportacją.  Owszem może się zdarzyć, że jeżeli została rozpoczęta sprawa imigracyjna Urząd Imigracyjny nie szuka wnioskodawcy lub szuka go bardzo opieszale, to jednak w przypadku zatrzymania na ulicy list referencyjny nie jest podstawa prawną do uwolnienia kandydata.

Na zakończenie kontrowersyjna rada  dla osób wyjeżdżających z Kanady na rozmowę kwalifikacyjna (Intervew) do Polski.  Jeżeli przebywacie w Kanadzie bez ważnej wizy - dobrze jest na kilka dni przed odlotem do Polski “odwiedzić” dobrowolnie Urząd Imigracyjny i zorientować się, czy nie macie wyroków deportacyjnych. Jeżeli takie wyroki są, warto je wyegzekwować przed wylotem do Polski.  Egzekucja wyroku w takim przypadku nie jest równoznaczna zatrzymaniu a poprawnie przeprowadzona może tylko przyśpieszyć rozpatrywanie waszej sprawy w Ambasadzie Kanadyjskiej. Proszę również pamiętać, ze rada ta dotyczy tylko osób mających pisemne zaproszenie na rozmowę w Ambasadzie w Warszawie i wykupione bilety lotnicze, które należy okazać oficerowi imigracyjnemu.

Paweł Niżnik

416-784-1104  | nnconsulting1@rogers.com